OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE DAVRANIŞ SORUNLARI

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE DAVRANIŞ SORUNLARI

 

Gelişimsel dönemde her insanın farklı ve özel olduğu, birbiriyle kıyaslanamayacak kadar ayrı ve değerli farklılıklarının olduğu bir gerçektir. Ebeveynler çocuklarının gelişim dönemlerinde onların biricik ve özel yanlarını kabul etmeli, ancak çocuklarını diğer çocuklardan ayıran belirgin ve gelişimi engelleyici özelliklere de dikkat etmelidirler.

Uyum bozukluğu başta çocuğu ve çevresini etkileyen, normların önemsenmediği bir durumu kapsamaktadır. Uyum bozukluğu tanımını kullanabilmemiz için, belli ölçütlere de bakmamız gerekmektedir.

1-      Çocuğun yaşının özelliklerine uygun olmaması

Gelişim dönemlerinde bazı davranışlar o dönem için anlaşılır, uygun ve sağlıklı olandır. Örneğin, egosantrik ( benmerkezci) dönemde olan bir çocuğun yaşamı kendi eksenli kavraması olağandır. Bu dönemde çocuğun gelişim döneminin bu uyumsuz davranışı tetikleyebileceği unutulmamalıdır.

2-      Davranıştaki yoğunluk

Çocukta görülen uyumsuz davranışın ölçüsü bu davranışın uyumsuzluğu açısından önemli bir ölçüttür.

3-       Davranışın sürekliliği

Uyumsuz davranışın uzun zamandan beri devam ediyor olmasıdır.

4-      Cinsiyete uygunluk

Belli davranış özelliklerinin çocuğun toplumsal cinsiyet rollerine uygun olup olmamasıdır.

 

Çocuklarda en sık karşılaşılan uyum sorunları;

·         Yalan söyleme

·         İzinsiz eşya alma

·         Tik bozuklukları

·         Kekemelik gibi konuşma bozuklukları

·         Ritmik hareketler

·         Sosyal kaygı, içe kapanıklık

·         Saç, kirpik yolma

·         Öğrenme güçlükleri

·         Özgüven eksiklikleri

·         Öfke nöbetleri, saldırganlık

·         İnatçılık

·         Uyku problemleri

·         Tırnak yeme

Uyumsuz davranışın olası nedenleri;

·         Kalıtımsal özellikler

·         Fizyolojik bir rahatsızlık

·         Eğitimde yanlış tutumlar

·         Bireysel savunu

·         Dikkat çekme isteği

·         İstismar

·         Hatalı davranışların ödüllendirilmesi ile pekiştirmek

·         Sosyal olarak onay ihtiyacı

·         Yetişkin kodlamasında yapılan hatalar sonucu yanlış model oluşturup, büyümenin sembolü olarak algılama

Davranış Bozukluğu görülen çocuklarda olumsuz davranışı görmezden gelmek gereklidir. Sürekli hayır demek, komut vermek yerine ara formül ve seçenekler sunmak inatlaşmayı azaltır. Olumlu davranışlarına yapacağınız vurgu, benlik saygısını arttıracak, kendiyle ilişkisini yeniden sağlıklı ölçüde yapılandıracaktır. Çocuğunuzu etiketlememeli, onun da ‘ben yaramazım, benden korkarlar, ben başarısızım’ gibi hatalı inançlarını yıkmasına yardımcı olmalısınız. Kıyaslamayan, yermeyen, beceri alanlarına göre yönlendiren, çocuklarını da dinleyen ebeveyn olmak sağlıklı bireylerin yetişmesini sağlamaktadır.

 

Çocuklarımıza öğretirken, biz de onların dünyasında daha çok gezinmeliyiz..

 

 

Psikolog- Aile Danışmanı 

Ruşa Çamlıbel